KULAK ÇINLAMASI NEDİR ?
Herhangi bir sesli uyaran olmadan işinin ses algılamasına tinnitus( kulak çınlaması ) denir. Toplumda %3 ile 30 arsında sıklıkta görülür. Bunların yüzde yirmi beşi bu durumumdan ileri derecede rahatsızdır. Bu şikayet genelde subjektiftir ve bu nedenle ölçülebilir değildir. Çoğunluk hastada kronik kulak çınlaması tamamen tedavi edilebilir değildir. Ancak bu şikayeti azaltacak bir takım seçenekler vardır ve bunlar hastanın hayat kalitesini dramatik olarak arttırabilir. Kulak çınlaması kabaca ikiye ayrılabilir. 1.pulsatil tinnitus(nabız atışıyla beraber kulakta duyulan çınlama) 2. Nonpulsatil tinnitus(nabız atışından bağımsız kulak çınlaması). Pulsatil tinnitus objektif( bu sesi başkası da duyar) yada sübjektif olabilirken nonpulsatil tinnitus her zaman subjektiftir.
Pulsatil tinnitus Nabızla birlikte duyulan kulak çınlaması (Pulsatil tinnitu ) sebepleri nelerdir?
- Pseudotümör serebri
- Damar kaynaklı tümörler
- Damarsal anomaliler
- Damar sertliğine (atherosklerotik hastalık) bağlı çınlamalar
- Diğer arteriyal (atardamar) anomalilere bağlı kulak çınlaması
- Toplardamar anomalileri
- Çınlamaya sebep olan sistemik hastalıklar
- Damarsal kaynaklı olmayan sebepler
Pseudotümör serebri
Kafa içi basıncının arttığı iyi huylu bir hastalıktır. Sebebi genelde bilinmez. Genelde genç, kilolu kadınlarda görülür. Hidrosefali olmadan kafa içi basıncın arttığı ve birlikte IV, V,VII. Kraniyal sinirlerle ilgili bulgular dışında nörolojik bulgu vermeyen bir durumdur. Nabız atışıyla beraber kulak çınlamasının yanında baş ağrısı, görme bozuklukları ve baş dönmesi görülebilir. Nabız atışıyla beraber kulak çınlamasının; bu hastalıkta beyin omurilik sıvısının pulsasyonuna bağlı olduğu düşünülüyor. Tipik olarak iyi huylu ve kendini sınırlayan bir hastalıktır. Ancak %25 hastada kronik olabilir.
Damar kaynaklı tümörler
Glomus tümörleri baş boyun bölgesinden kaynaklanan damar kaynaklı tümörlerdir. Boyun bölgesinden yada orta kulak tan kaynaklanabilirler. Bu hastaların %80’ inde çınlama görülür. Orta kulak kaynaklı olanlar otoskopik muayene(kulak muayenesi) ile kırmızı renkli, nabızla atım gözlenen kitleler olarak muayenede görülebilirler. Daha az olarak orta kulak ve fasiyal sinir hemanjiomlarıda kulak çınlaması sebebidir.
Damarsal anomaliler
Nabız atışıyla beraber kulak çınlaması atardamar ve toplardamarlar arası bazı anormal bağlantılar yada anomaliler sonucu oluşabilir. Bunların bazıları doğuştan(konjenital) anomaliler, bazıları da sonradan kazanılmış olanlardır. Atardamar ve toplardamar arası anormal bağlantı(arteriovenöz fistül); enfeksiyon, travma, tümörler yada cerrahi sonrası oluşabilir. Beyin zarı arteriovenöz fistülleri(dural arteriovenöz fistüller) kafaiçi kanmalara sebep olabilir.
Damar sertliğine (atherosklerotik hastalık) bağlı çınlamalar
Nabız atışıyla beraber olan kulak çınlaması baş-boyun bölgesindeki çeşitli damarlardaki darlık, tıkanıklığa bağlı olabilir. Ana şah damarının(karotid arter) darlığı bu duruma sık sebep olabilen durumlardan biridir. Damar sertliği riski taşıyan yada damar sertliğine bağlı başka hastalıkları olan hastalarda bu durum göz önünde bulundurulmalıdır.
Diğer arteriyal (atardamar) anomalilere bağlı kulak çınlaması
Çok çeşitli atardamar gelişimsel anomalisi nabız atışıyla beraber olan kulak çınlaması na neden olabilir. Normalde üzengi kemiğinin atardamarının(stapedial arter) doğumdan önce gerilemesi durmazsa diğer bir başka atardamarın(middle meningeal arter) ve bunun içinden geçtiği deliğin gelişmesi engellenmiş olur. Bu durum sıklıkla otoskopik(kulak muayenesi) muayenede kulak zarı arkasında kırmızı, nabız gibi atan bir kitle şeklinde görülebilir.
Ana şah damarının kafa içerisine giden dalının çeşitli gelişimsel anomalileri orta kulakta kitle ve çınlama yapabilir(aberran, dehissent, herniye karotid arter). Yine bu durum otoskopik(kulak muayenesi) muayenede kulak zarı arkasında kırmızı, nabız gibi atan bir kitle şeklinde görülebilir.
Kendiliğinden yada travmaya bağlı olarak ana şah damarının kafa içine giden dalının yırtılması bir başka çınlama(pulsatil tinnitus) sebebidir. Bu durumda genellikle beynin oksijensiz kalmasına bağlı bulgular eşlik eder ama tek başına çınlamada olabilir.
Ana şah damarının kulağa yakın bölümündeki balonlaşmalar nabızla birlikte duyulan çınlamaya neden olabilir. İşitme sinirinin iç kulak kanalında yakınından geçen damarlar tarafından baskıya uğrası çınlama sebebidir(bu vasküler loop olarak adlandırılmıştır).
Toplardamar anomalileri:
Baş boyun bölgesin toplardamar sisteminin bir bölümündeki anomaliler çınlama sebebi olabilir.(juguler bulbun orta kulağa uzanması, yüksek jugular bulb, jugular divertikülüm vs). Bu bölgede ve sigmoid sinüs bölgesindeki kan akımı türbülansına bağlı çınlama olabilir. Buna venöz hum denilir. Venöz hum görülen hastaların genelde 30-50 yaş aralığında kadınlar olduğu tespit edilmiştir. Çınlama tek taraflıdır ve genelde sağ taraftadır.
Baş boyun bölgesin toplardamar sisteminin anomalilerinden kaynaklanan çınlamalarda başı karşı tarafa döndürmekle çınlamanın şiddeti azalır yada kaybolur. Bu sistemin anomalileri tomografi ile tespit edilebilir.
Çınlamaya sebep olan sistemik hastalıklar
Kansızlık, hamilelik, troid hormonunun fazla salgılanması nabızla birlikte duyulan çınlamaya sebep olabilir. Paget hastalığı kulağın içinde bulunduğu kemiği tuttuğu zaman , iç kulağın bir hastalığı olan otoskleroz hastalığında nabızla birlikte duyulan çınlama(pulsatil tinnitus) görülebilir.
Damarsal kaynaklı olmayan sebepler
Yumuşak damak, stapes(üzengi kemiği) kası ve orta kulaktaki tensor timpani kaslarının istemsiz kasılmaları nabızla birlikte duyulan çınlamaya neden olabilirler. Ancak bu çınlama hastanın nabzı ile aynı anda değildir ve 10-240 dakika frekansında olabilir. Bu kasların istemsiz kasılmaları multiple skleroz hastalığı ve beyin sapı bölgesinin kanlanmasının azaldığı nörolojik bir takım hastalıklarda olabilir ve çınlamaya sebep olabilirler.
Çene eklemiyle ilgili hastalıklarda da çınlama görülür.
Nonpulsatil tinnitus(nabız atışından bağımsız kulak çınlaması) sebepleri nelerdir?
Nonpulsatil tinnitus tip olarak sübjektiftir ve çınlamanın en sık rastlanan şeklidir. Çoğu vakada işitme azlığı da vardır. Ancak işitme azlığı olmadan da çınlama olabilir. Bazen altta yatan akustik nörinom(işitme sinirinin bir tümörü) yada Meniere ‘s hastalığı (baş dönmesi, çınlama ve işitme kaybı ile seyreden bir iç kulak hastalığı) çınlama sebebi olabilir. Sıklıkla çınlama ve işitme azlığı birlikte olur ve altta yatan yapısal bir bozukluk yoktur. Gürültü maruziyeti ve bazı ilaçlar çınlama yapabilir. Ancak çınlamanın patofizyolojisi net olarak bilinmemektedir.