BURUN KANAMASI (EPİSTAXİS)
Burun kanamaları çoğunlukla kısa sürelidir, kolay durur ve sağlık kuruluşuna başvuru yapılmaz. Bir kişinin hayat boyu burun kanaması ile karşılaşma oranı% 60 ’dır ve yalnızca %10’ luk kısmı tıbbi yardım gerektirir. Kış aylarında daha sık görülür. Burun karıştırma ve burun içini örten mukozanın neminin azalması kış aylarında çocuklarda burun kanamasının en sık sebeplerindendir. Burun orta bölmesindeki eğrilikler ; özellikle ön taraftaki eğrilikler ve çıkıntılar burun içerisinde türbülansın artmasına, kurumaya ve burun kanamasına neden olabilir. Burun kemiklerinde kırığa neden olan travmalar aynı zamanda burun içerisini örten örtüde (mukozada) hasara ve kanamaya neden olabilir. Yüz kemiklerinin kırığına neden olan travmalar sonrası gecikmiş ( 6 hafta sonrası) kanamalar posttravmatik anevrizma(damarların balonlaşması) kaynaklı olabilir. Burun ile ilgili ameliyatlar sonrası ( septoplasti, rinoplasti,endoskopik sinus cerrahisi vb…) burun kanamaları seyrek değildir. Özellikle tekrarlayan , inatçı burun kanamalarında burun boşluğu, sinüsler ve nazofarenks (geniz) bölgesinin iyi ve kötü huylu tümörleri araştırılmalıdır.
Yayınlar 50 yaş üzeri kişilerin ciddi burun kanamalarına daha yatkın olduğunu bildirmektedir. Doğuştan yada sonradan kazanılmış kanama-pıhtılaşma bozuklukları da (kolay morarma , küçük yaralanmalarda uzamış kanamalar, ailede kanama hastalığı hikayesi) burun kanaması olan hastalarda dikkatle değerlendirilmelidir. İlaç yada hastalık kaynaklı kazanılmış kanama bozukluklarında hasta hikayesi önemli ipuçları verir. Trombosit (kanın pıhtılaşmasını sağlayan kan elemanı) sayının 20 000 /mm3 altında olması kendiliğinden kanamaya sebep olur. Bazı ilaçlar trombosit fonksiyonlarını bozarak kanamaya neden olabilir. Kronik alkol tüketimi, aspirin ve bazı ilaçlar burun kanamasına sebep olabilirler. Vitamin K eksikliği; ve buna neden olan karaciğer hastalıkları, diyet ve bazı ilaçlar pıhtılaşma faktörlerinin azalmasına bağlı burun kanamalarına neden olabilirler.
Aktif kanaması olmayan orta ve hafif kanamalarda genel önlemler ve öneriler şunlardır:
Burun kanamasını başlatacak arttıracak faktörleri azaltmak. Birinci olarak burun karıştırmama ve sık burun temizleme alışkanlığının azaltılması , tuzlu su solüsyonları , nazal jeller ile burun nemliliğinin arttırılması sıralanabilir. Bulunduğumuz ortamın çeşitli aletlerle nemlendirmek önerilir. Akut kanamalarda ilk ve erken müdahale burnun soğuk su ile yıkanarak içerisindeki pıhtıları temizlemek , kafayı 45 derece öne eğerek burnun ön yumuşak kanatlarına işaret ve baş parmakla sıkıp 10 dakika beklemek şeklinde özetlenebilir. Bu müdahalenin sonunda durmayan kanamalar için acil servise başvurmak uygun olacaktır.
Aktif ve yukarıda önlemle durdurulamayan kanamalarda anterior tampon uygulaması , anterior nazal koterizasyon, posterior tampon uygulaması , cerrahi yöntemlerle kanamaya sebep olan atardamarın bağlandığı çeşitli ameliyatlar ve septoplasti ameliyathane şartlarında bir KBB uzmanı tarafından yapılabilecek uygulamalar olarak sıralanabilir.